PROJE TİPİ: TİCARİ YAPI
YIL: 2015
YER: GÜMÜŞHANE
DURUM: TASARIM & UYGULAMA
İŞVEREN: GÜMÜŞHANE BELEDİYESİ
Gümüşhane Kapalı Pazaryeri Projesi; kapalı otopark, pazar alanı, dükkan katları ve çok amaçlı salondan oluşmaktadır. Gümüşhane Belediyesi tarafından yatırım programına alınan proje, şehrin merkezinde, işlek bir konuma sahiptir. Proje alanı, mevcut durumda dükkanlar ve açık pazar alanının kurulduğu bir konumdadır. Tasarım süreci öncesinde; proje alanı yerinde birçok kez incelenmiş ve Gümüşhane Belediyesi ile beraber yürütülen çalışmalar sonucu, alandaki problematik unsurların analizi yapılmıştır. Öncelikle mevcut pazar alanı değerlendirilmiş, karasal iklime sahip bu bölgede; açık pazar alanı kullanımının zorlukları, pazarcılara ait araçların alandaki plansız yerleşim ve yüklemeleri, pazar alanına gelen kullanıcıların park problemi yaşamaları gibi faktörler mevcut pazar alanının sorunları olarak belirlenmiştir. Pazar alanına ait değerlendirmeler haricinde; üniversite nedeniyle şehirde artan genç nüfusa hizmet edebilen sosyal ve ticari alanların yetersizliği de göz önünde bulundurularak; proje çalışmalarına başlanmıştır.
Gümüşhane Kapalı Pazaryeri Projesi’nde, yoğun yapılaşmanın içinde, şehrin nefes alan bir odağı olabilecek, kamusal kullanımı destekleyen bir yapı oluşturmak hedeflenmiştir. Çalışma alanının eğimli olması, yön ve iklim şartları, parsel çevresindeki ulaşım yolları ve yapının çevresindeki tarihi konaklar; proje tasarım sürecini yönlendiren faktörlerden olmuştur. Proje alanın işlek bir noktada konumlanması ve pazar işlevi de göz önünde bulundurularak, yapılacak yapının çevrede yaşayanlar tarafından kolayca benimsenip kullanılabilmesi ve içine dönük kapalı bir tesis yerine; iklim koşullarının elverdiği kadarıyla yarı açık kamusal alanlardan oluşan, çok işlevli ve aktif olarak kullanılabilen bir tesis yapma fikri benimsenmiştir. Bu doğrultuda; yapı yoğunluğunun olduğu bu alanda, yapıyı hafifletmek için geri çekilerek küçülmek, oluşturulan teras alanları ile kamusal kullanımı arttırmak ve beton ağırlıklı çevrede, yapıyı yeşil alanlar ile desteklemek fikri ana yaklaşımı oluşturmaktadır. Proje alanı çevresindeki tarihi konakların, yapı yoğunluğu arasında kaybolması durumu da göz önünde bulundurularak; yapı konakların perspektifini genişletecek şekilde, o alanda açılı olarak geri çekilmiş ve yine konaklarla ilişkili olan yol ile bağlantısı sağlanan alanda, meydan düzenlemesi yapılarak seyir ve dinlenme alanı oluşturulmuştur.
Yapının; kullanım ve erişilebilirliğini sağlamak adına, arazinin eğiminden faydalanarak birçok faklı noktadan girişi düzenlenmiş ve farklı yollardan bu kamusal yapıya erişim sağlanmıştır. Araç girişi ve yol kotundan sağlanan pazaryeri girişi, en işlek yoldan beslenecek şekilde konumlandırılmıştır. Pazarın olduğu günlerde, pazarcılara ait araçlar belirli saatlerde alana bu yoldan girebilecek ve mal yerleşimi yapabilecektir. Pazarın olmadığı günlerde ise; pazar yeri otopark olarak değerlendirilecektir. Dükkan katları da, pazarı destekleyen ve yapının işletme giderlerini karşılayıcı unsurlar olarak hizmet vermek üzere planlanmıştır. Pasajı, pazar alanını ve kamusal teras alanlarını desteklemek adına bir kafeterya da projeye eklenmiştir. Çok amaçlı salon katı ise; toplantı, okul etkinlikleri gibi aktivitelerin yapılabileceği ve tesisin diğer kısımlarından bağımsız olarak çalışabilecek şekilde planlanmıştır. Bu şekilde etkinlikler; pazar alanı ve dükkanların yoğun sirkülasyonundan bağımsız şekilde düzenlenebilecektir. Yapının tüm katlarını bağlayan iki adet çekirdek, otopark katından çok amaçlı salon katına kadar erişimi sağlamaktadır. Yapıda oluşturulan teraslar, güneydoğu yönünde dağ manzarasına bakacak ve birbirleriyle görsel ilişki kuracak şekilde planlanmış, farklı katlardaki farklı kullanımların okunabildiği yaşayan kamusal alanlar oluşturmak hedeflenmiştir. Bölgeye uygun bitkiler seçilerek, yapının yeşil alanlar ile çevrelenmesi sağlanmış ve bu şekilde teras alanları zenginleştirilmiştir. 1. Kattaki teras alanı, pazar alanın devamı olabilecek nitelikte ve tekstil ürünlerinin veya yöresel ürünlerin satılabileceği, kermes gibi etkinliklerin düzenlenebileceği bir alan olarak tasarlanmıştır. 2 ve 3. kattaki teras alanları kafeterya ve çok amaçlı salondaki farklı etkinliklere hizmet etmek üzere planlanmışlardır.